عرضه اولیه چیست؟

تخصیص سهام در عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ
ممکن است شرایط متفاوتی در عرضه‌های اولیه به وجود آید که در ادامه ۵ وضعیت آن شرح داده شده است.

وضعیت اول – در صورتی که حجم کل سفارشات، در سقف قیمت، از تعداد سهام قابل عرضه بیشتر باشد:

قیمت پایانی سهم همان سقف قیمت خواهد بود ولی نحوه تخصیص به کدها به اینصورت است که تعداد حداقلی را مشخص، و از اولین تا اخرین سفارش، عرضه انجام شده و دوباره از ابتدا تا انتها تکرار می‌شود تا میزان سهم مشخص به اتمام برسد.

مثال:
تعداد سهام قابل عرضه: ۱۰ میلیون سهم
حجم سفارشات ثبت شده در سقف: ۲۰ میلیون سهم
محدودیت هر کد: ۱۰۰۰ سهم (۲۰۰۰۰ کد)
نحوه تخصیص دادن:
با توجه به نظر ناظر، یک حداقل مشخص می‌گردد (به طور مثال ۲۰۰ سهم)
حال به این ۲۰۰۰۰ نفر از نفر اول تا نفر بیست‌هزارم، یکبار ۲۰۰ عدد سهم داده می‌شود، دوباره ۲۰۰ سهم دیگر و این دور آنقدر ادامه می‌یابد تا تعداد سهم عرضه شده به اتمام برسد.
پس در این مرحله به کسانی که سفارش خرید را پایین‌تر از سقف قیمت گذاشته‌اند هیچ سهامی نمی‌رسد

وضعیت دوم – در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده برابر با تعداد سهام قابل عرضه باشد

در این شرایط براساس اولویت قیمتی از بالاترین تقاضا تا کف قیمتی عرضه می‌شود و قیمت پایانی به همان روش میانگین موزون قیمت تخصیص یافته در بازار عادی خواهد بود

وضعیت سوم – در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده در دامنه قیمت، بیشتر از تعداد قابل عرضه باشد.

در این شرایط ابتدا با توجه به اولویت سفارشات براساس قیمت آنها، سهم‌ها از بالاترین قیمت به سمت پایین‌ترین قیمت عرضه می‌شود، سپس اگر در پایین‌ترین قیمت، حجم سفارشات بیش از تعداد سهام باقیمانده باشد دقیقا به روشی که در وضعیت اول (بالا) اشاره شد، با حداقلی مشخص سهام باقیمانده اختصاص می‌یابد

مثال:
تعداد سهام قابل عرضه: ۱۰ میلیون سهم
حجم سفارشات ثبت شده: ۲۰ میلیون سهم
دامنه قیمتی فرضی: ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ ریال

نحوه تخصیص دادن:
اگر حجم سفارشات ارسال شده بین ۱۱۰۰ تا ۱۰۰۱ ریال برابر با ۵ میلیون سهم باشد ابتدا به این افراد با توجه به اولویت سفارشات براساس قیمت آنها، سهم تعلق می‌گیرد.
۵ میلیون سهم مانده برای کسانی که سفارش خود را در کف قیمت ارسال کرده‌اند (۱۰۰۰ ریال) بر اساس تعیین حداقل مانند وضعیت ۱ اختصاص می‌یابد

وضعیت چهارم – در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده کمتر از تعداد کل سهام قابل عرضه باشد ولی به گونه‌ای باشد که پس از اعمال تمام یا بخشی از تعهد خرید، کل سهام قابل عرضه معامله شود، در صورتی که ایفای تعهد خرید حداقل به میزان ۵۰ درصد کل تعهد و بیش از ۱۰ درصد کل سهام قابل عرضه باشد، قیمت عرضه معادل قیمت کف خواهد بود

مثال:
تعداد سهام قابل عرضه: ۱۰ میلیون سهم
حجم سفارشات ثبت شده: ۶ میلیون سهم
تعهد سهامدار عمده: ۵۰ درصد = ۵ میلیون سهم

نحوه تخصیص دادن:
با توجه به اینکه حجم خریدار از تعداد سهام قابل عرضه کمتر است ۴ میلیون سهم باقیمانده را متعهد خرید باید خریداری نماید.
چون بیش از ۱۰٪ سهام قابل عرضه (یعنی بیش از ۱ میلیون سهم) را متعهد خریداری کرده است، قیمت عرضه معادل کف قیمت خواهد بود.

وضعیت پنجم – در صورتی که حجم کل سفارشات ثبت شده در عرضه اولیه به اندازه‌ای کم باشد که با اعمال تعهد خرید هم کل سهام قابل عرضه معامله نشود، عرضه انجام نمی‌شود. 

در اینصورت عرضه شکست خورده و باید با قیمت پایین تری مجددا اطلاعیه عرضه اعلام گردد.